Μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις για να βγουν τα νούμερα

Την προσεχή Τρίτη θα πάρουν οι συνταξιούχοι μια πρώτη γεύση για το τι σημαίνει «ψαλίδι» στις επικουρικές συντάξεις. Οι έχοντες άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1300 ευρώ, θα υποστούν περικοπή της επικουρικής, μια περικοπή η οποία θα γίνει αντιληπτή σε… δόσεις.

Το αρμόδιο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, ξεκινάει με το… μαλακό.  Αρχικά οι μειώσεις θα γίνουν στο επικουρικό ταμείο των συνταξιούχων του δημοσίου και εκεί τα ποσοστά δεν είναι μεγάλα. Τον Σεπτέμβριο, θα φανούν τα δύσκολα καθώς θα υπάρξουν, όπως φαίνεται και στα παραδείγματα που δημοσιεύονται στη συνέχεια, περιπτώσεις συνταξιούχων που θα χάσουν ακόμη και πάνω από το 40% της επικουρικής τους σύνταξης.

Ποιο είναι όμως το πρόβλημα με τις επικουρικές; Ότι παρά το γεγονός ότι θα μειωθεί το εισόδημα σε τουλάχιστο 260.000 συνταξιούχους –σε άλλους κατά 15% στην επικουρική σε άλλους πάνω από 40%- δεν φαίνεται να βγαίνει ο δημοσιονομικός στόχος που έχει οριστεί. Δηλαδή, οι περικοπές δεν φαίνεται να εξασφαλίζουν τα 350 εκατ. ευρώ που έχει προϋπολογίσει το υπουργείο Οικονομικών αλλά τουλάχιστον 100-150 εκατ. ευρώ λιγότερα.

Η πραγματική δημοσιονομική απόδοση του μέτρου θα έχει φανεί τον Σεπτέμβριο όταν και θα έχει ολοκληρωθεί ο υπολογισμός όλων των επικουρικών συντάξεων. Ενδεχόμενες μεγάλες αποκλίσεις, η κυβέρνηση θα τις βρει μπροστά της στην επόμενη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς.

Γιατί δεν βγαίνει ο λογαριασμός

Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώθηκε στον πρόσφατο νόμο ο «κόφτης» των επικουρικών συντάξεων, οδηγεί σε περικοπές μόνο των επικουρικών συντάξεων σε ποσοστά που κυμαίνονται από 10% έως και 43%. Η μέση μείωση όπως προκύπτει από τις πρώτες στατιστικές επεξεργασίες των στοιχείων κυμαίνεται από 25-35%. Ωστόσο, επειδή ο αριθμός των συνταξιούχων που θα δουν την επικουρική τους σύνταξη να μειώνεται είναι μικρός αναλογικά με τον συνολικό πληθυσμό των συνταξιούχων που εισπράττουν επικουρική σύνταξη, τα νούμερα είναι πολύ δύσκολο να βγουν.

Μια απλή μαθηματική πράξη, αποδεικνύει τον λόγο: από την περικοπή των επικουρικών συντάξεων, το υπουργείο Εργασίας θέλει να περιορίσει τη δαπάνη του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης κατά περίπου 350 εκατ. ευρώ. Για να  εξασφαλιστεί αυτό το ποσό από τους συνταξιούχους, θα πρέπει το ετήσιο εισόδημα αυτών των 200.000-260.000 ατόμων, να μειωθεί κατά 1750 ευρώ τον χρόνο ή κατά περίπου 145 ευρώ τον μήνα. Ωστόσο, ο μαθηματικός τύπος βάσει του οποίου θα γίνουν οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, δεν οδηγεί σε τέτοια αποτελέσματα παρά τα υψηλά ποσοστά περικοπών.

Σύμφωνα με τον νόμο που ψηφίστηκε στη Βουλή, οι ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις αναπροσαρμόζονται (ουσιαστικά ψαλιδίζονται), εφόσον το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου υπερβαίνει το ποσό των 1300 ευρώ. Για την εφαρμογή του ορίου αυτού, λαμβάνεται υπόψη το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης και της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.

Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται, μετά την αναπροσαρμογή, το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης να μειωθεί πέραν του ανωτέρω ορίου των χιλίων τριακοσίων (1.300) ευρώ, του υπερβάλλοντος ποσού καταβαλλομένου ως προσωπική διαφορά.

Τι βγάζει στην πράξη αυτή η «συνταγή;».

Χαρακτηριστικά είναι τα ακόλουθα παραδείγματα τα οποία προέρχονται από την επεξεργασία των πρώτων στοιχείων. (σ.σ η διαδικασία υπολογισμού του ποσού που θα πρέπει να περικοπεί από την επικουρική σύνταξη είναι εξαιρετικά περίπλοκη και γι’ αυτό το ψαλίδισμα δεν πρόκειται να γίνει πριν από το τέλος Αυγούστου καθώς μεταξύ άλλων, προϋποθέτει και ξεσκόνισμα φακέλων προκειμένου να βρεθούν οι συντάξιμες αποδοχές του κάθε συνταξιούχου).

·       Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και στο ΕΤΕΑΜ με 38 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 2000 ευρώ, λαμβάνει σήμερα 1270 ευρώ κύρια σύνταξη και 315 ευρώ επικουρικό. Δηλαδή, το σύνολο των αποδοχών του, ανέρχεται στα 1585 ευρώ άρα ξεπερνά το όριο. Με το νέο σύστημα υπολογισμού η επικουρική σύνταξη θα υποστεί μείωση κατά περίπου 19% και θα διαμορφωθεί στα 255 ευρώ. Δηλαδή ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος που εκπροσωπεί  μια αρκετά πολυπληθή κατηγορία, θα χάσει 60 ευρώ τον μήνα.

·       Συνταξιούχος του ΙΚΑ και του Ταμείου Εμποροϋπαλλήλων με 35 χρόνια ασφάλισης και 1800 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, θα πάρει 1130 ευρώ από το ΙΚΑ και επικουρικό 395 ευρώ από το ΤΕΑΥΕΚ. Με συνολικές αποδοχές της τάξεως των 1525 ευρώ, ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα υποστεί περικοπή 33% στη επικουρική του σύνταξη η οποία θα διαμορφωθεί στα 264 ευρώ. Οι μηνιαίες απώλειες εισοδήματος, θα φτάσουν στα 131 ευρώ (σ.σ στην πραγματικότητα θα είναι μικρότερες διότι θα μειωθεί και η παρακράτηση φόρου)

·       Ασφαλισμένος στο Ταμείο της πρώην Αγροτικής Τράπεζαςεισπράττει επικουρικό από το ΕΤΕΑ. Με 30 έτη ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 2000 ευρώ, λαμβάνει κύρια σύνταξη 1145 ευρώ και επικουρική 430 ευρώ. Με το νέο καθεστώς, θα έχει μείωση 43% στην επικουρική σύνταξη η οποία θα ψαλιδιστεί στα 245 ευρώ. Εδώ οι απώλειες φτάνουν στα 185 ευρώ τον μήνα αλλά ο αριθμός των συνταξιούχων με αντίστοιχα στοιχεία είναι πολύ μικρός.

·       Δημόσιος υπάλληλος (ΠΥ) με 37 χρόνια ασφάλισης, εισπράττει σήμερα κύρια σύνταξη 1215 ευρώ και 254 ευρώ επικουρική. Η ποσοστιαία μείωση της επικουρικής σύνταξης θα φτάσει στο 13% και οι αποδοχές θα περιοριστούν στα 221 ευρώ.

Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις ότι οι περικοπές που προαναφέρθηκαν δεν θα αποδώσουν το ποσό που έχει προϋπολογιστεί, η κάλυψη της συνταξιοδοτικής δαπάνης του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, θα γίνει υποχρεωτικά από τα αποθεματικά που έχουν απομείνει στο ταμείο και τα οποία ξεπερνούν το ένα δις. ευρώ.

Μένει βέβαια θα φανεί αν αυτό θα γίνει δεκτό από τους θεσμούς. Στο υπουργείο Εργασίας ελπίζουν ότι θα υπάρξει τουλάχιστον καλύτερη απόδοση από την αύξηση της ασφαλιστικής εισφοράς για την επικουρική ασφάλιση (0,5% για τον εργοδότη και 0,5% για τον εργαζόμενο).