Ελληνική εταιρεία συνεργάζεται με τη Samsung για την τεχνολογία μετατροπής κειμένου σε φωνή

«Είμαστε ενθουσιασμένοι που θα δοκιμαστεί η τεχνολογία σε τέτοια τεράστια κλίμακα». Ο Αιμίλιος Χαλαμανδάρης, ερευνητής του κέντρου «Αθηνά» και CEO της Innoetics, είναι περιχαρής. Eχουμε καταφέρει να βρεθούμε τηλεφωνικά έπειτα από αρκετές προσπάθειες – στον απόηχο της ανακοίνωσης της εξαγοράς της εταιρείας του από τη Samsung Electronics, για ένα ποσό κοντά στα 50 εκατ. δολάρια, είναι από τους πιο περιζήτητους ανθρώπους στην Ελλάδα.

Oπως εξηγεί στην «Κ» (είναι περιορισμένα αυτά που μπορεί να αποκαλύψει), ο σκοπός της Samsung είναι να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία μετατροπής κειμένου σε φωνή της Innoetics ανά το εύρος του οικοσυστήματος ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που κατασκευάζει.

Oλο και περισσότερες από τις συσκευές αυτές θα είναι έξυπνες και ικανές να συνομιλήσουν με τους χρήστες τους καθώς εισερχόμαστε στην εποχή του Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things). Oπως το θέτει ο Γιάννης Ιωαννίδης, πρόεδρος του ερευνητικού κέντρου «Αθηνά», «ό,τι φωνή ακούγεται στα επόμενα χρόνια από συσκευές της Samsung θα είναι “ελληνική”, προϊόν ελληνικής τεχνολογίας».

Η έδρα μένει εδώ

Είναι χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερη επιτυχία ελληνικής εταιρείας που αποτελεί τεχνοβλαστό (spin-off) από ερευνητικό κέντρο. Η εξαγορά, που συμφωνήθηκε σε διάστημα λίγων μηνών, προβλέπει τη μετατροπή της Innoetics σε 100% θυγατρική του κορεατικού κολοσσού, αλλά, κατόπιν διαπραγμάτευσης, συμφωνήθηκε να παραμείνει η έδρα της εταιρείας στην Ελλάδα.

Τα στελέχη της Samsung είχαν προτείνει τη μεταφορά της έδρας στις ΗΠΑ, «αναγνώρισαν όμως τη δεξαμενή ταλέντου που υπάρχει στην Ελλάδα», σημειώνει σχετικά ο Ιωαννίδης. Στην Innoetics εργάζονται σήμερα επτά άτομα, αλλά ο Χαλαμανδάρης αναφέρει ότι αναμένεται «σημαντική ενδυνάμωση» του προσωπικού, καθώς η εταιρεία ενσωματώνεται πλήρως στον σχεδιασμό και τις λειτουργίες της Samsung.

Τι είναι αυτό που κάνει την τεχνολογία της Innoetics να ξεχωρίζει; Κατ’ αρχάς, έχει τη δυνατότητα κατανόησης 19 γλωσσών, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί. Επιπλέον, το λογισμικό της Innoetics μαθαίνει να μιλάει ακούγοντας τον ομιλητή μιας συγκεκριμένης γλώσσας, και στη συνέχεια μπορεί να μιμείται με ακρίβεια τη φωνή του. Αυτό δημιουργεί το ενδεχόμενο –ίσως ελαφρώς ανατριχιαστικό για κάποιους– στο μέλλον τα πάντα γύρω μας, από τον ψηφιακό βοηθό του κινητού μας έως το ψυγείο μας, να μας μιλούν με τη δική μας φωνή!

Μία παρέα

Ο Αιμίλιος Χαλαμανδάρης, 40 ετών σήμερα, ίδρυσε την Innoetics το 2006 μαζί με τους Πύρρο Τσιακούλη, Σπύρο Ράπτη και Σωτήρη Καραμπέτσο – όλοι τους ηλεκτρολόγοι μηχανικοί με πτυχία από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Οι τρεις εκ των τεσσάρων συνέχισαν τις σπουδές τους στην Αγγλία (ο Χαλαμανδάρης στο Imperial, ο Τσιακούλης στο Cambridge, ο Καραμπέτσος στο Brunel). Εχοντας το ίδιο αντικείμενο εξειδίκευσης, έγιναν ομάδα το 2006 στο «Αθηνά», που εστιάζει (μεταξύ άλλων) στην επεξεργασία του λόγου.

«Η σοβαρή προσπάθεια εμπορικής αξιοποίησης ξεκινάει το 2012», λέει ο Χαλαμανδάρης. Τότε είναι που γίνονται σημαντικές βελτιώσεις στην τεχνολογία σχετικά με τη «φυσικότητα και την κατανοητότητα της συνθετικής ομιλίας» και στη δυνατότητα μίμησης των χαρακτηριστικών του ομιλητή (μελωδία, προσωδία κ.ο.κ.). Με τις συνεχείς βελτιώσεις στην τεχνολογία τους, οι τέσσερις ιδρυτές κέρδισαν τρεις φορές μέσα σε μία τετραετία (μία χρονιά δεν συμμετείχαν) το πρώτο βραβείο στο Blizzard Challenge του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, τον κορυφαίο διαγωνισμό στον κλάδο της συνθετικής ομιλίας. Δεν άργησε η ώρα της μεγάλης ανταμοιβής, για έρευνες και κόπους που είχαν διαρκέσει πάνω από μία δεκαετία.

Ο ρόλος του «Αθηνά», στην πορεία από τις ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις και τους διαγωνισμούς στις τάξεις της Samsung, ήταν κομβικός. «Πίστεψαν την επιχειρηματική διάσταση της εταιρείας και τη στήριξαν εξαρχής, μας έδωσαν ό,τι χρειαζόμασταν», λέει ο Χαλαμανδάρης.

«Το πιο σημαντικό εμπόδιο για έναν ερευνητή που θέλει να αξιοποιήσει επιχειρηματικά τις ιδέες του είναι να αλλάξει λογική.

Σε επίπεδο ερευνητικό, αυτό που έχεις σκεφθεί πρέπει απλά να λειτουργεί στον υπολογιστή. Για να γίνει προϊόν όμως, πρέπει να είναι ικανό να καλύψει διαφορετικές ανάγκες, να λειτουργεί σε διαφορετικά λειτουργικά συστήματα κ.ο.κ. Χρειαστήκαμε βοήθεια για να μπούμε στη λογική αυτή, και το “Αθηνά” μάς την παρείχε».

«Αριστα το παιδί μας»

«Είναι σαν να γεννήσαμε ένα παιδί και να αποφοίτησε με “Αριστα”», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Ιωαννίδης. «Θέλαμε με το παράδειγμα της Innoetics να δείξουμε στην ελληνική ερευνητική επενδυτική κοινότητα ότι είναι εφικτό να πετύχουν κάτι τόσο σπουδαίο δουλεύοντας στην Ελλάδα», δηλώνει ο επικεφαλής του «Αθηνά».

«Υπάρχουν κι άλλα spin-offs» στα σκαριά, αποκαλύπτει στην «Κ» ο επικεφαλής του «Αθηνά». «Είχαμε και πριν μηχανισμούς για τον εντοπισμό επιχειρηματικών που θα μπορούσαν να προκύψουν από την έρευνα που κάνουμε στο κέντρο, αλλά δεν ήταν τόσο συστηματικοί. Ο σκοπός τώρα είναι να τους ενισχύσουμε σημαντικά».

To «Αθηνά» έχει δείξει έμπρακτα το επιχειρηματικό του πνεύμα μεταξύ άλλων με τη μονάδα ανάπτυξης τεχνολογικών συνεργατικών σχηματισμών, ευρύτερα γνωστής ως πρωτοβουλία Corallia, με αποστολή την ανάπτυξη συστάδων καινοτομίας (innovation clusters), σε τομείς όπου η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Γραφειοκρατία και αιμορραγία

Ο επικεφαλής του «Αθηνά» αναφέρει ότι, «με τις νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων 3-4 ετών», το θεσμικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα σε ερευνητές να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά. Το μεγάλο πρόβλημα, τονίζει, είναι η επιβολή των ισοπεδωτικών κανόνων του Δημοσίου στα κέντρα έρευνας.

«Είναι τρομερό εμπόδιο η γραφειοκρατία για την έρευνα», τονίζει. «Ως ΝΠΙΔ, υπαγόμαστε στη γενική κυβέρνηση, κι αυτό δημιουργεί υποχρεώσεις για να συμμορφωθούμε με τις οποίες φτύνουμε αίμα». Αναδεικνύει ιδιαίτερα το θέμα της υπαγωγής στην Ενιαία Αρχή Πληρωμών και στο νέο καθεστώς των εισφορών με τον ΕΦΚΑ. «Εχουμε στο κέντρο 35-40 μόνιμους ερευνητές και περίπου 300 συνεργαζόμενους, που δουλεύουν ανάλογα με τα projects που υπάρχουν, με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ολοι αυτοί πρέπει να πληρώνονται και να καταβάλλονται οι εισφορές τους με βάση τούς νέους κανόνες, που ταιριάζουν μόνο σε μόνιμους εργαζόμενους. Είχαμε καταφέρει στο παρελθόν να εξαιρεθούμε, αλλά πλέον δεν είναι εφικτό».

Οπως και η ομάδα της Innoetics, ο Ιωαννίδης είναι και αυτός παιδί της «κυκλοφορίας εγκεφάλων» (brain circulation). Απόφοιτος και αυτός του ΕΜΠ, έκανε μεταπτυχιακό στο Harvard και διδακτορικό στο Berkeley, και διορίστηκε καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, ένα από τα κορυφαία στον τομέα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1999 επέστρεψε στην Ελλάδα, «για να μεγαλώσουν τα παιδιά μου Ελληνες, και όχι να λένε ότι ο πατέρας τους είναι Ελληνας», λέει.