Ευχή ή κατάρα το Airbnb;

Μια παρέα Γάλλων συζητά δυνατά για την εξωφρενική ακρίβεια των ξενοδοχείων στην πόλη, η οποία αποκαλείται τελευταία «η Αirbnb-land», ως η άτυπη πανευρωπαϊκή «πρωτεύουσα» της προσφοράς καταλυμάτων βραχυπρόθεσμης μίσθωσης μέσω της δημοφιλούς διαδικτυακής πλατφόρμας Αirbnb.

Δευτέρα βράδυ, Απρίλιος 2017, στο χωριό Πύργος της Σαντορίνης.

Λίγο μετά το τέλος της βάρδιάς τους, δύο γιατροί του νοσοκομείου, που κάνουν το αγροτικό τους στο νησί, παραπονιούνται στους ντόπιους για τις εξωφρενικές τιμές τις οποίες ζητάνε οι ιδιοκτήτες ακινήτων για ενοίκιο.

«Δεν μπορούμε να τα δώσουμε φτηνότερα, η ζήτηση είναι μεγάλη και ξέρεις πόσα μπορώ να εισπράξω μέσω Αirbnb;» τους απαντά κυνικά ένας ντόπιος.

Απόγευμα Τετάρτης της ίδιας εβδομάδας, στον πεζόδρομο της Δράκου στο Κουκάκι.

Ενα ζευγάρι Ελλήνων γύρω στα 40 προσπερνά ένα γκρουπ τουριστών, αναζητώντας αγγελίες σε πολυκατοικίες για ενοικίαση διαμερίσματος.

Οι προσφορές είναι ελάχιστες ακόμα και μέσω μεσιτικών γραφείων, κατασκευές κυρίως της δεκαετίας του ’60 και του ’70, με κακοσυντηρημένα στην πλειονότητά τους διαμερίσματα.

Οι τιμές τους είναι στα ύψη, απλησίαστες για τους παλιούς ενοίκους, που εξωθούνται τους τελευταίους μήνες σε φυγή από μια λαϊκή και προσιτή μέχρι προσφάτως γειτονιά, η οποία με αυξανόμενο ρυθμό «εξευγενίζεται».

Τι άλλαξε; Πριν από δύο χρόνια, ο παγκόσμιος κολοσσός της Airbnb, μιας εταιρείας που σήμερα κοστίζει πάνω από 30 δισ. δολάρια, ανακοίνωσε πως το Κουκάκι κατείχε για το 2015 το νούμερο 5 παγκοσμίως στις γειτονιές που σημειώνουν αύξηση τουριστικής κίνησης. Στο Κουκάκι αυτή η αύξηση έφτασε το 2015 στο 800%.

Η «Εφ.Συν.» ανοίγει τον φάκελο της αποκαλούμενης «οικονομίας του διαμοιρασμού» (σ.σ. αμήχανη μετάφραση του αγγλικού όρου peer to peer economy), εξετάζοντας το οικονομικό «θαύμα» της Airbnb, μιας νέας πραγματικότητας η οποία πίσω από τις ευκαιρίες που παρουσιάζει για πελάτες και ιδιοκτήτες, κρύβει κινδύνους, ενώ επιφέρει και παράπλευρες συνέπειες, η έκταση των οποίων γίνεται ήδη ορατή σε πολλές περιοχές της χώρας.

«Πριν από δύο χρόνια με το εφάπαξ των γονιών μου αγοράσαμε ένα ερειπωμένο ακίνητο 45 τ.μ. της δεκαετίας του ’50 στην Πλάκα έναντι 50.000 ευρώ. Το ανακαινίσαμε πλήρως, το επιπλώσαμε με τη βοήθεια σχεδιαστών εσωτερικών χώρων και το βάλαμε στο Airbnb», μας λέει ο 32χρονος Μάριος Μ., ο οποίος σήμερα ασχολείται επαγγελματικά με τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση ακινήτων, παρότι οι σπουδές του δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο.

Σήμερα διαχειρίζεται συνολικά 5 ακίνητα στο Κουκάκι και στην Πλάκα, κάποια εκ των οποίων τα έχει νοικιάσει ακριβώς γι’ αυτόν τον σκοπό, με τη συναίνεση των ιδιοκτητών.

Με τον ανταγωνισμό να είναι σκληρός καθώς έχουν διεισδύσει στον χώρο δεκάδες εταιρείες που αναλαμβάνουν τη διαχείριση ακινήτων, ο Μάριος έχει καταφέρει να συγκεντρώσει υψηλή βαθμολογία στο σύστημα αξιολόγησης της Airbnb (superhost).

Πλέον όχι μόνο βιοπορίζεται από αυτή την ενασχόληση, πληρώνει ΕΝΦΙΑ και κάνει απόσβεση της επένδυσης, αλλά κάθε χρόνο πολλαπλασιάζει τα κέρδη του.

«Ο διαχειριστής μιας πολυκατοικίας στην οποία έχω ένα ακίνητο, μόλις αντιλήφθηκε ότι χρησιμοποιώ τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, ξεκίνησε να ενοχλεί τους καλεσμένους μου, να χτυπάει τα κουδούνια, προσπαθώντας να με εμποδίσει σε αυτή μου τη δραστηριότητα. Του ζήτησα εξηγήσεις και εκείνος ζήτησε μίζα 200 ευρώ για να σταματήσει, τα οποία φυσικά δεν του έδωσα», λέει στην «Εφ.Συν.». ο Μάριος.

Δίπλα του ο Θοδωρής Κ., φίλος και συνεταίρος του, ηθοποιός στο… επάγγελμα, βάζει τα πράγματα στη θέση τους:

«Κάποιοι αφελείς νομίζουν ότι μπορούν να κερδίζουν 5.000 ευρώ τον μήνα. Φυσικά αυτά τα ποσά είναι στη φαντασία τους.

Δεν έχουν ιδέα για το πώς λειτουργεί η πλατφόρμα, επιχειρούν να κάνουν μια αρπαχτή, δεν επενδύουν στην ανακαίνιση του σπιτιού ούτε στην παροχή υπηρεσιών, βγάζουν μερικές φωτογραφίες με το κινητό τους και το παίζουν επιχειρηματίες με τα σπαστά αγγλικά τους.

Μου θυμίζει όσους λόγω κρίσης ανοίγουν καφετέριες αριστερά-δεξιά και ελλείψει οποιουδήποτε επιχειρηματικού σχεδίου αντιγράφουν απλά τους διπλανούς τους με τα γνωστά αποτελέσματα».

Ωστόσο και ο δικός του πατέρας, λίγο καιρό αφότου ξεκίνησε την επιχειρηματική δραστηριότητα με τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, τον ρωτούσε με ποιο τρόπο θα βάλουν το σπίτι τους στο ορεινό χωριό στο Airbnb.

«Οι χειρότεροι πελάτες μας είναι συνήθως Ελληνες από την επαρχία που έρχονται στην Αθήνα τον χειμώνα. Αφήνουν κακές κριτικές στο διαδίκτυο, είναι πολύ απαιτητικοί, κάνουν συνεχώς παζάρια και μας αφήνουν τα διαμερίσματα ακατάστατα», συμφωνούν και οι δύο συνομιλητές μας, που παραδέχονται πως λόγω της νομοθετικής απελευθέρωσης των μισθώσεων έχουν ευνοηθεί.

Συναντήσαμε και άλλους νέους επαγγελματίες του χώρου. Ολοι συμφωνούν στο εξής: τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων ακινήτων στις περιοχές-φιλέτα του κέντρου από ξένους επιχειρηματίες (Ελληνοαμερικανοί, Τούρκοι, Ισραηλινοί κυρίως), που αγοράζουν σε χαμηλές τιμές με στόχο την υπενοικίαση μέσω Airbnb.

Στο Κουκάκι, συγκεκριμένα, όλοι μιλούν για τον επονομαζόμενο «Κινέζο», έναν επιχειρηματικό όμιλο από την Κίνα, ο οποίος αφού απέκτησε μια πολυκατοικία στον Αγιο Παντελεήμονα, έβαλε στο στόχαστρό του το Κουκάκι, αγοράζοντας εκεί πάνω από 8 ακίνητα μέσα σε 1,5 χρόνο.

Αντιδράσεις

Παραμονές της έναρξης της τουριστικής περιόδου, σε νομοθετικό κενό βρίσκονται οι βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις μέσω Airbnb και ανάλογων διαδικτυακών εταιρειών καθώς με διάταξη (άρθρο 36 του νόμου 4465/2017) που ψηφίστηκε πρόσφατα αναστέλλεται η ισχύς των ρυθμίσεων που θεσμοθετήθηκαν πέρυσι (Ν.4446/2016) για την «οικονομία διαμοιρασμού».

Η συγκεκριμένη εξέλιξη προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις τόσο των ξενοδόχων όσο και των ιδιοκτητών, από διαφορετική σκοπιά όμως.

Σχετική επιστολή διαμαρτυρίας απηύθυνε πριν από λίγες μέρες η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων) προς την υφυπουργό Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση,

« […] αντί να διορθώσει τις απαράδεκτες, περιοριστικές προϋποθέσεις που θεσπίστηκαν πέρυσι με τον νόμο 4446/2016, προχωρά σε αναστολή του θεσμικού πλαισίου δημιουργώντας πλήρη αβεβαιότητα για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να τις εκμισθώσουν κατά τη φετινή τουριστική περίοδο, ελπίζοντας όχι να πλουτίσουν, αλλά να ανταποκριθούν τουλάχιστον στις πολλαπλές φορολογικές και δανειακές τους υποχρεώσεις».

Επιπλέον σε εκκρεμότητα παραμένει επίσης η εξαγγελθείσα δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου για την εγγραφή των ακινήτων.

Οι ιδιοκτήτες θεωρούν «στραγγαλιστικούς» τους όρους του νόμου του 2016, σύμφωνα με τον οποίο επιτρεπόταν στους ιδιώτες να εκμισθώνουν έως δύο το πολύ κατοικίες τους (ανά ΑΦΜ) για βραχυχρόνια χρήση, χωρίς παροχή άλλων υπηρεσιών και με δυνατότητα να αποκτήσουν εισόδημα έως 12.000 ευρώ ετησίως.

«Στην Ελλάδα υπάρχει νομικό κενό για την αποκαλούμενη οικονομία διαμοιρασμού, παρά τις συνεχείς εξαγγελίες των τελευταίων κυβερνήσεων. Προφανώς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το φαινόμενο, δεν ζητάμε καμία απαγόρευση, αλλά διεκδικούμε να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Το 2012 σχεδιάζονταν νόμοι που επέτρεπαν τη μίσθωση μόνο για 90 μέρες τον χρόνο, μετά τον Ιούλιο του 2015 οι 90 μέρες έγιναν 30 και σήμερα είμαστε στο μηδέν. Ψηφίστηκε μια νομοθετική ρύθμιση, αλλά δεν εκδόθηκαν ποτέ οι εφαρμοστικές πράξεις. Αυτή τη στιγμή δεν υλοποιείται τίποτα από όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του ξενοδοχειακού επιμελητηρίου, Γιώργος Τσακίρης.

«Ειδικά στη Χαλκιδική, πολλοί βόρειοι γείτονές μας έχουν αγοράσει ή νοικιάσει διαμερίσματα και σπίτια, τα οποία υπενοικιάζουν μέσω Αirbnb και άλλων παρόμοιων εταιρειών. Εκτός από το δημοσιονομικό πρόβλημα -μέσω των φόρων που χάνονται-, υπάρχει και τραπεζικό θέμα αφού τα χρήματα αυτά δεν μένουν στην Ελλάδα καθώς μέσω υπηρεσιών όπως το paypal, δίνεται η δυνατότητα ακόμα και της παράκαμψης των capital controls», επισημαίνει ο Γ. Τσακίρης.

Σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton του 2015, καταγράφεται ετήσια διαφυγή πόρων ύψους 300 εκατ. ευρώ από φόρους, ΦΠΑ, τέλη, ασφαλιστικές εισφορές, ενώ οι απώλειες θέσεων εργασίας εκτιμώνται ότι προσεγγίζουν συνολικά τις 15.000.

Βάσει των στοιχείων της Grant Thornton, σε ποσοστό 70% υπάρχει υποκατάσταση των πελατών των ξενοδοχείων από τις πλατφόρμες σαν την Airbnb, ενώ μόνο ένα 30% θα επέλεγε έτσι κι αλλιώς αυτόν τον τρόπο διαμονής.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Ξενοδόχων, διαφαίνεται ότι η αύξηση 6% των αφίξεων στο «Ελ. Βενιζέλος» στο πρώτο τετράμηνο του 2016 δεν μεταφράστηκε σε αντίστοιχη αύξηση στον αριθμό των διανυκτερεύσεων (μηδενική μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος). Θεωρείται δεδομένο πως οι συγκεκριμένοι τουρίστες επέλεξαν λύσεις τύπου Airbnb.

«Είναι παράλογο να μας ενδιαφέρει περισσότερο να αυξήσουν κάποιοι το εισόδημά τους και να μη δίνονται δουλειές στους 1,5 εκατομμύριο ανέργους», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο Γιώργος Τσακίρης.

«Είναι υποκριτικό αυτό που λένε πολλοί ξενοδόχοι για τις απώλειες θέσεων εργασίας. Η προηγούμενη δουλειά μου πριν μπω στις ενοικιάσεις μέσω Αirbnb ήταν υπάλληλος σε μεσαίο ξενοδοχείο στην Κρήτη. Δούλευα “μαύρος” (αδήλωτος) για πάνω από 4 μήνες και με πλήρωσαν έπειτα από 1,5 χρόνο. Μιλώντας με άλλους συναδέλφους στο νησί, διαπίστωσα ότι κατά μέσο όρο οι περισσότεροι εργοδότες πλήρωναν με καθυστέρηση 6-8 μήνες», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Μάριος Γ., που απενοχοποιημένα ασχολείται επαγγελματικά πλέον με την ενοικίαση μέσω Αirbnb.

Εξώσεις

Σύμφωνα με φορείς της αγοράς ακινήτων, ενώ οι τιμές των ενοικίων γενικά υποχωρούν ελαφρώς, σε περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλότερη ζήτηση μεταξύ των τουριστών τα ενοίκια κινούνται ανοδικά.

Αποτέλεσμα, αρκετοί από τους «παλιούς» κατοίκους να πιέζονται οικονομικά και να αναγκάζονται να αλλάξουν περιοχή.

Το τελευταίο διάστημα στα Χανιά, στη Χαλκιδική και σε τουριστικές περιοχές του κέντρου (Κουκάκι, Πλάκα, Γκάζι) καταγράφονται πολλά φαινόμενα εξώσεων σε μακροπρόθεσμους ενοικιαστές, καθώς οι ιδιοκτήτες θεωρούν -πολλές φορές εσφαλμένα- ότι μπορούν να εξασφαλίσουν περισσότερα έσοδα.

Αποτέλεσμα σε αυτές τις περιοχές είναι να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας τους, να μην υπάρχουν ακίνητα για μακροπρόθεσμες μισθώσεις και να μετατρέπονται σε τουριστικά γκέτο.

Το φαινόμενο βέβαια αυτό έχει ήδη παρατηρηθεί σε περιοχές μεγαλουπόλεων όπως το Βερολίνο, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, το Παρίσι και η Βαρκελώνη, όπου πολλά σπίτια ειδικά σε κεντρικές συνοικίες δεν διατίθενται πλέον για μόνιμους ενοικιαστές, αλλά κυρίως για ταξιδιώτες ή ζάπλουτους επιχειρηματίες.

Στο Βερολίνο οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές απαγόρευσαν πλήρως τη βραχύχρονη ενοικίαση ολόκληρων κατοικιών, ενώ η Bαρκελώνη, ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τους πελάτες της Airbnb, έχει επιβάλει υψηλά πρόστιμα στην πλατφόρμα.

Η Νέα Υόρκη έχει προβλέψει αυστηρές κυρώσεις για να αποτρέψει τη μικρής διάρκειας διαμονή σε διαμερίσματα.

Απώλειες άνω των 400 εκατ. δολαρίων από μη πραγματοποιημένες κρατήσεις στο Λονδίνο αναμένεται να έχει το 2017 η πλατφόρμα Airbnb, λόγω της αυστηρότερης πολιτικής της για ανώτατο όριο διαμονής 90 διανυκτερεύσεων για ένα ολόκληρο σπίτι.

Οι ανταγωνιστικές πλατφόρμες

Δεκάδες είναι στην Ελλάδα οι εταιρείες που ασχολούνται με την οργάνωση και τη συμβουλευτική διαχείριση τουριστικών επιχειρήσεων για βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Εταιρείες για όλα τα γούστα και τις ανάγκες, από απλές συμβουλές για επιλογή ακινήτου μέχρι καθάρισμα σπιτιών και παράδοση των κλειδιών στους τουρίστες.

Ομως ανταγωνισμό στο ίδιο… προϊόν έχει και η ίδια η Airbnb, η οποία κατέχει περίπου το 25% της συγκεκριμένης αγοράς στην Ελλάδα.

Με το υφιστάμενο νομοθετικό κενό και την αδρανοποίηση των προστίμων, δεκάδες είναι οι νόμιμες πλατφόρμες που εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες και μισθώνουν ακίνητα για προσωρινή διαμονή (ενδεικτικά αναφέρουμε Keeplow, LivewiththeNeighbour, HomeAway, Nineflats, Housetrip, VRBOΟ, FlipKey κ.ά.)

Τι λένε οι αριθμοί

◼ 87.000 είναι τα καταχωρισμένα ακίνητα στις διάφορες πλατφόρμες ενοικίασης στη χώρα, με τα 31.000 εξ αυτών να είναι μη πιστοποιημένα.

◼ 8.500-9.000 ακίνητα διατίθενται προς ενοικίαση στην Αθήνα.

◼ 322 εκατ. ευρώ είναι η εκτίμηση της δυνητικής συμβολής της οικονομίας του διαμοιρασμού από φορολόγηση της δαπάνης για διαμονή.

◼ 28 εκατ. ευρώ εκτιμάται η πραγματική συμβολή σήμερα από πλατφόρμες τύπου Airbnb, σύμφωνα με τους ξενοδόχους.

◼ 69 εκατ. ευρώ είναι η συνεισφορά μόνο της Airbnb για τη σεζόν 2013-2014 (όπου δεν υπήρχε ακόμα η τουριστική έκρηξη του 2015), σύμφωνα με έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η κοινότητα της Airbnb στην Αθήνα δημιούργησε πάνω από 1.000 νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, το 68% των οικοδεσποτών δηλώνουν ότι βασίζονται σε αυτά τα έσοδα για να συνεχίσουν να διαμένουν στο σπίτι τους.

◼ Οι επισκέπτες της Airbnb διανυκτερεύουν κατά μέσο όρο 3,6 νύχτες και ξοδεύουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους 551 ευρώ, με το 26% αυτών να δηλώνουν ότι δεν θα επισκέπτονταν ή δεν θα έμεναν τόσο πολύ στην Αθήνα χωρίς την Airbnb.

◼ To 85% των διαθέσιμων προσφορών στην Αθήνα αφορούν ολόκληρο διαμέρισμα.

◼ 558 άτομα στην Αθήνα διαχειρίζονται πάνω από ένα ακίνητο.

Μια ιδέα δισεκατομμυρίων

Ο Μπράιαν Τσέσκι, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Airbnb | 

Ο Αμερικανός Μπράιαν Τσέσκι, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Airbnb, είναι σήμερα 35 χρόνων.

Προερχόμενος από εργατική οικογένεια, γεννημένος στη Νέα Υόρκη, πριν από ακριβώς 10 χρόνια εγκατέλειψε τη δουλειά του στο Λος Αντζελες, μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, μαζί με έναν συμφοιτητή του, προσπαθώντας να στήσουν μια νέα επιχείρηση, χωρίς όμως να έχουν σοβαρό κεφάλαιο ή κάποια πρωτότυπη ιδέα.

Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν η ιδιοκτήτρια του σπιτιού όπου έμεναν τους ζήτησε αύξηση ενοικίου.

Εκείνη την περίοδο στην πόλη τυχαία υπήρχε ένα βιομηχανικό συνέδριο και τα ξενοδοχεία ήταν όλα γεμάτα.

Οι δύο φίλοι αποφάσισαν να υπενοικιάσουν κενούς χώρους στο διαμέρισμα με σκοπό να καλύψουν την αύξηση του ενοικίου.

Αγόρασαν τρία φουσκωτά στρώματα, ανέβασαν στο διαδίκτυο μια ιστοσελίδα που διαφήμιζε την υπηρεσία με την επωνυμία «Airbed and Breakfast», βρήκαν τους πρώτους πελάτες και έθεσαν στόχο να στήσουν μια μικρή επιχείρηση.

Τον πρώτο χρόνο οι μπελάδες ήταν πολύ περισσότεροι από τα οφέλη.

Δύο χρόνια αργότερα, παρά τον τρίτο κατά σειρά ανασχεδιασμό της ιστοσελίδας, την αύξηση της χρηματοδότησης και τη συνεισφορά ενός γνωστού τους από το Πανεπιστήμιο του Harvard, τα έσοδα παρέμεναν ελάχιστα (200 δολάρια την εβδομάδα).

Κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν πως ο καλύτερος τρόπος προώθησης της υπηρεσίας ήταν η επαγγελματική φωτογράφηση των ακινήτων.

Πολύ σύντομα η πλατφόρμα Airbnb -όπως μετονομάστηκε για λόγους marketing- συνδέθηκε με τα μεγαλύτερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ υπήρξε η δυνατότητα αξιολόγησης τόσο των χρηστών όσο και των παροχών των ακινήτων.

Αυτές οι τροποποιήσεις σε συνδυασμό με τις φτηνότερες τιμές αλλά και την αίσθηση οικειότητας μένοντας σε ένα επιπλωμένο σπίτι σε μια ξένη πόλη, εκτόξευσαν τον αριθμό των πελατών.

Η Airbnb κρατά ως προμήθεια το 10% της αξίας της κάθε μίσθωσης, εισπράττοντας το 3% από τον ιδιοκτήτη και το 7% από τον ενοικιαστή.

Πολλοί επενδυτές είδαν την ευκαιρία και ήδη το 2011 η πλατφόρμα λειτουργούσε σε 89 χώρες, ενώ είχε λάβει και χρηματοδότηση ύψους 1 δισ. δολαρίων.

Την ίδια περίοδο η εταιρεία εισήγαγε πρόγραμμα ασφάλισης των υπό ενοικίαση ακινήτων μέχρι του ποσού του ενός εκατομμυρίου ευρώ με στόχο να αντιμετωπίσει φαινόμενα κλοπών και φθορών που είχαν παρατηρηθεί.

Σήμερα η εταιρεία έχει παρουσία σε 191 χώρες και 34.000 πόλεις με περισσότερα από 2 εκατομμύρια ακίνητα.

Ο Τσέσκι το 2015 ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Time ένας από τους 100 πιο «επιδραστικούς» ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα τον χαρακτήρισε «πρεσβευτή της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας».

Ο ίδιος, δισεκατομμυριούχος πλέον και φιλάνθρωπος τύπoυ Bill Gates, δεν μένει πια στο ίδιο διαμέρισμα στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο παραδόξως έχει πολύ αυστηρούς περιορισμούς ως προς τη χρήση της πλατφόρμας.

Οσο για τους πελάτες, αυτοί μπορούν να μένουν όχι μόνο σε απλά διαμερίσματα ή σπίτια, αλλά έχουν τη δυνατότητα διαμονής και στα πιο απίθανα μέρη του κόσμου: από ιγκλού στον Βόρειο Πόλο και βάρκες στον Σηκουάνα, μέχρι σε δεντρόσπιτα, παλιές άμαξες Τσιγγάνων, παροπλισμένα αεροπλάνα και λεωφορεία.

Πηγή: efsyn.gr