Το “Implicit Association Test”, (IAT), είναι ένα ψυχολογικό τεστ που προσπαθεί να εξετάσει το φαινόμενο των προκαταλήψεων και του ρατσισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, εν όψει των βίαιων επεισοδίων που διαδραματίστηκαν στο Φέργκιουσον μετά την υπόθεση του Μάικλ Μπράουν.
Ένα από τα πιο δημοφιλή εργαλεία, που προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο του ρατσισμού και της προκατάληψης μετά τα τελευταία βίαια επεισόδια που εκτυλίχθηκαν στο Φέργκιουσον για την υπόθεση του Michael Brown, αποτελεί ένα τεστ που χρησιμοποιούν Αμερικανοί ερευνητές. Το ΙΑΤ, “Implicit Association Test”, ζητάει από τους συμμετέχοντες να κατηγοριοποιήσουν εικόνες προσώπων είτε ως “αφροαμερικανούς” είτε ως “ευρωαμερικανούς”, ενώ παράλληλα, οι ίδιοι πρέπει να ταξινομήσουν ως “καλές” ή “κακές”, λέξεις όπως “μοχθηρός”, “απαίσιος”, “ευτυχισμένος”, “ειρήνη”.
Πρόσωπα και λέξεις αναβοσβήνουν αστραπιαία στην οθόνη κατά τη διάρκεια του τεστ, και οι εξεταζόμενοι κάθε φορά, πατώντας ένα πλήκτρο, υποδεικνύουν την κατάλληλη για εκείνους, κατηγορία. Οι συμμετέχοντες καλούνται να ταξινομήσουν πρόσωπα Αφροαμερικανών με καλές ή κακές λέξεις. Τα πρόσωπα και οι λέξεις περνούν πολύ γρήγορα από την οθόνη με αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες να έχουν λίγο χρόνο για να υποδείξουν ποια κατηγορία είναι η πιο κατάλληλη. Ο αγώνας για να μην γίνουν “λάθος” ταξινομήσεις που πιθανότατα θα θεωρηθούν ρατσιστικές, είναι μεγάλος.
Και τότε οι συμμετέχοντες έρχονται αντιμέτωποι με μία αμήχανη διαπίστωση. Όταν τα πρόσωπα των έγχρωμων ανθρώπων συνδέονται με “κακές” λέξεις, στον λίγο χρόνο που απομένει μέχρι να γίνει η ταξινόμηση, γίνεται αντιληπτό πως οι δύο αυτές λέξεις συνδέονται ευκολότερα στο μυαλό τους. Όπως αναφέρει ένας από τους ερευνητές, “Είναι σαν να πηγαίνεις σε μια κατηφόρα με ποδήλατο και νιώθεις ότι κατεβαίνεις με μεγάλη ταχύτητα. Ξέρεις πως αυτός μπορεί να μην είναι ο τρόπος που θα ήθελες να φτάσεις αλλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή εκείνη τη στιγμή”.
Οι περισσότεροι θεωρούμε ότι παλεύουμε να μένουμε μακριά από κάθε είδος προκατάληψης, αλλά αδυνατούμε να διαχειριστούμε και να ελέγξουμε κάποιες απρόβλεπτες αντιδράσεις. Όταν για παράδειγμα, τα έγχρωμα πρόσωπα ενώνονται με αρνητικές λέξεις, τείνουμε να θεωρούμε πως έχουμε κάνει την ταξινόμηση που μας ζητείται, με ιδιαίτερη ταχύτητα γιατί οι προκαταλήψεις, που μεταφέρονται από πολιτισμό σε πολιτισμό, είναι τα προκαθορισμένα μηνύματα που διαμορφώνονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Όπως αναφέρεται στο Mother Jones και συγκεκριμένα από τον ψυχολόγο του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια και ερευνητή του ΙΑΤ, Brian Nosek, “Μια λανθασμένη κατηγοριοποίηση μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Οι άνθρωποι έχουν το αίσθημα της φυλής και φανερώνουν με έντονο τρόπο προκαταλήψεις εναντίον όσων εκλαμβάνουν ότι φέρουν την έννοια του διαφορετικού. Δεν υπάρχει πάντοτε πρόθεση από πίσω, καθώς δεν γεννιόμαστε με ενσωματωμένες κάποιες φυλετικές προκαταλήψεις. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος στην πορεία των χρόνων, διαμορφώνει μια εικόνα για το τι είναι καλό και τι είναι κακό. Πρόκειται στην ουσία, για έναν τρόπο αρχειοθέτησης του εγκεφάλου που προκύπτει αυτόματα”.
Η ομάδα των επιστημόνων υποστήριξε λοιπόν, πως σύμφωνα με το συγκεκριμένο τεστ, υπάρχει εξήγηση γιατί ο αστυνομικός δολοφόνησε τον 18χρονο Μάικλ Μπράουν στο Φέργκιουσον, καθώς, όπως διαπιστώνεται, δεν χρειαζόταν να είναι συνειδητά ρατσιστής για να οδηγηθεί σε αυτή την πράξη. Περισσότερα από δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν κάνει ήδη το τεστ και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχουν από “ελαφρές” ως “μέτριες” προκαταλήψεις, ενώ το τελευταίο γράφημα παρουσιάζει κανονικά πως επικρατεί μια άκρως αρνητική εικόνα για τους Αφροαμερικανούς.
Αν πιστεύουμε λοιπόν ότι ο καθένας μας ξεχωριστά, προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από κάθε είδος προκατάληψης, κάποιες αντιδράσεις εξακολουθούν να είναι ανεξέλεγκτες. Εκείνο το οποίο παραμένει άγνωστο είναι πως ο ρατσισμός μας κάνει λιγότερο καινοτόμους. Μας ωθεί σε παραδοχές που απλώς, μεταφέρονται από κοινωνία σε κοινωνία συνήθως, χωρίς κανένα φιλτράρισμα. Οι ψυχολογικές έρευνες υποστηρίζουν ότι οι λευκοί αστυνομικοί που σκότωσαν τον Μπράουν και τον Μάρτιν δεν προχώρησαν συνειδητά στην εν ψυχρώ εκτέλεση των παιδιών, εξαιτίας ρατσιστικών προκαταλήψεων. Κάποιες ανθρώπινες κινήσεις τείνουν να θεωρούνται ότι στηρίζονται σε κατηγοριοποιήσεις που υπάρχουν περασμένες στο μυαλό μας.
