Οι γιορτές φτάνουν στο τέλος τους και αυτό μας το θυμίζει η γιορτή των Φώτων που πλησιάζει.
Τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου, τα Φώτα, είναι προ των πυλών μας. Όπως και τα Χριστούγεννα, έτσι και τα Φώτα διαθέτουν τα κάλαντά τους.
Τα Κάλαντα των Φώτων είναι ελληνικό παραδοσιακό έθιμο και κρατάει πάρα μα πάρα πολλά χρόνια στη χώρα μας. Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια δείχνει να αποδυμώνεται… 5 Ιανουαρίου, Παραμονή της γιορτής, έχουν την τιμητική τους.
Τα παιδάκια, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, στις πόλεις και στα χωριά, με ή χωρίς τη συνοδεία οργάνων και λένε τα κάλαντα. Τα κάλαντα συνδυάζονται με τον Αγιασμό των σπιτιών. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας ,ο μικρός Αγιασμός γίνεται Παραμονή των Φώτων και λέγεται και Πρωτάγιαση ή Φώτιση. Με την Πρωτάγιαση, ο παπάς πηγαίνει (κρατώντας ένα Σταυρό) στα σπίτια και με ένα κλαδί βασιλικό, αγιάζει όλα τα δωμάτια. Η Πρωτάγιαση λέγεται πως είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για να τραπούν σε φυγή τα καλικαντζαράκια…
Τα Κάλαντα διαφέρουν από τόπο σε τόπο στη χώρα μας. Τα παρακάτω μία από τις εκδοχές:
Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός
και χαρές μεγάλες και ο αγιασμός.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό,
κάθεται η Κυρά μας η Παναγιά.
Σπάργανα βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ – Γιάννη παρακαλεί:
-Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,
δύνασαι βαπτίσεις Θεού παιδί;
-Δύναμαι και θέλω και προσκυνώ
και τον Κύριό μου παρακαλώ.
Ν΄ανέβω πάνω στον ουρανό,
Να μαζέψω ρόδα και λίβανο.
-Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,
έλα να βαπτίσεις Θεού παιδί.
Ν΄ αγιαστούν οι κάμποι και τα νερά,
Ν’ αγιαστεί κι ο αφέντης με την κυρά.
