Αυτός είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς

Ο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος παλαιότερα είχε ηττηθεί στις εσωκομματικές εκλογές του CDU, ετοιμάζεται να αναλάβει την καγκελαρία της Γερμανίας, διαδεχόμενος τον Όλαφ Σολτς, μετά τη νίκη του κόμματός του στις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου.
Σε ηλικία 70 ετών, ο εντυπωσιακά ψηλός (1,98 μ.) πολιτικός δεν έχει διατελέσει ποτέ υπουργός, όμως ξεχωρίζει για τον απλό και άμεσο τρόπο με τον οποίο εκφράζεται. Θεωρείται μετριοπαθής, με θετική προσέγγιση προς τις επιχειρήσεις, ενώ έχει περάσει μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας του στο πολιτικό παρασκήνιο, προετοιμάζοντας προσεκτικά την επιστροφή του. Οι υποστηρικτές του τον χαρακτηρίζουν ως στρατηγικά σκεπτόμενο και τακτικιστή.
Η πολιτική του πορεία είχε διακοπεί το 2002, όταν η Άνγκελα Μέρκελ τον περιθωριοποίησε εντός του CDU. Στη συνέχεια, αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή και εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα, συμμετέχοντας σε διοικητικά συμβούλια επενδυτικών τραπεζών και εταιρειών. Μεταξύ άλλων, είχε ενεργό ρόλο στη Blackrock, την HSBC και τον κρατικό αερολιμένα Κολωνίας-Βόννης, ενώ αφιέρωσε χρόνο και στην προσωπική του ενασχόληση με την αεροπορία ως ερασιτέχνης πιλότος.
Στην αυτοβιογραφία της, η Μέρκελ αναφέρεται στον Μερτς, σημειώνοντας ότι της έκανε εντύπωση η αίσθηση εξουσίας που είχε. «Όμως, από την πρώτη στιγμή υπήρχε ένα ζήτημα: Θέλαμε και οι δύο να είμαστε το αφεντικό», γράφει χαρακτηριστικά.
Η επιστροφή του στην πολιτική δεν ήταν εύκολη. Το 2018, ηττήθηκε στην εσωκομματική αναμέτρηση από τη Μέρκελ, ενώ το 2021 έχασε από τον Άρμιν Λάσετ. Ωστόσο, τελικά ανέλαβε την ηγεσία του CDU και στις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου έθεσε ως κεντρικό του σύνθημα: «Μια Γερμανία για την οποία μπορούμε να είμαστε ξανά υπερήφανοι».
Ο νέος καγκελάριος είναι καθολικός, παντρεμένος εδώ και περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες και πατέρας τριών παιδιών. Παραμένει πιστός στις ρίζες του, ζώντας στο Μπρίλον της δυτικής Γερμανίας, όπου γεννήθηκε. Είχε τη στήριξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής του ταυτότητας.
Οι βασικές του δεσμεύσεις
Ο Μερτς έχει δεσμευτεί να μειώσει τη μετανάστευση, να περιορίσει τους φόρους και να προχωρήσει σε περικοπές κοινωνικών δαπανών ύψους 50 δισ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση της γερμανικής οικονομίας. Παράλληλα, έχει δηλώσει ότι θα αυξήσει τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία.
Ωστόσο, έχει δεχθεί σκληρή κριτική για τις απόψεις του περί μετανάστευσης. Ιδιαίτερη κατακραυγή προκάλεσε η προσπάθειά του να προωθήσει αυστηρότερα μέτρα με τη στήριξη της ακροδεξιάς, κάτι που εν τέλει δεν υλοποιήθηκε. Η ίδια η Μέρκελ χαρακτήρισε «λάθος» το γεγονός ότι αποδέχτηκε ψήφους από το AfD.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Μερτς υποσχέθηκε φορολογικές ελαφρύνσεις και κίνητρα για αύξηση της απασχόλησης. Παράλληλα, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ίσως επανεξετάσει το συνταγματικά καθορισμένο όριο κρατικών δαπανών, προκειμένου να εξασφαλίσει κονδύλια για επενδύσεις.
Η κριτική και η πολυτελής ζωή
Οι δηλώσεις του Μερτς για τη μετανάστευση έχουν συχνά προκαλέσει αντιδράσεις. Το 2023, είχε υποστηρίξει πως «οι πρόσφυγες εκμεταλλεύονται το σύστημα υγείας για οδοντιατρικές επεμβάσεις, τη στιγμή που οι Γερμανοί δυσκολεύονται να κλείσουν ραντεβού». Η δήλωση αυτή διαψεύστηκε από τη Γερμανική Οδοντιατρική Ένωση και ο ίδιος αναγκάστηκε να ανασκευάσει, παραδεχόμενος ότι δεν είχε διατυπώσει σωστά τη σκέψη του.
Επιπλέον, έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής λόγω του τρόπου ζωής του. Παρόλο που διαθέτει τουλάχιστον δύο ιδιωτικά τζετ, σύμφωνα με τον Guardian, επιμένει ότι ανήκει στη μεσαία τάξη. Αυτή η στάση έχει εξοργίσει πολλούς πολίτες, που θεωρούν ότι δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής στη Γερμανία.
Παρ’ όλα αυτά, έχει καταφέρει να ενώσει το CDU, μετακινώντας το σε μια πιο συντηρητική κατεύθυνση, μετά από χρόνια στα οποία η πολιτική του κόμματος είχε διαφοροποιηθεί υπό την ηγεσία της Μέρκελ.
Η πρόκληση Τραμπ
Η μεγαλύτερη δοκιμασία για τον νέο καγκελάριο θα είναι η εξωτερική πολιτική. Με την Ευρώπη να βρίσκεται αντιμέτωπη με τις νέες στρατηγικές του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιστρέφει στον Λευκό Οίκο, ο Μερτς θα έχει κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια της ΕΕ να διατηρήσει ενιαία στάση απέναντι στις ΗΠΑ.
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι ο νέος Γερμανός ηγέτης έχει ήδη πάρει μια πρώτη γεύση από τη σκληρή πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής, καθώς ο Τραμπ φαίνεται να υιοθετεί πλήρως και καλά κάνει την άποψη του Βλαντίμιρ Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο ίδιος ο Μερτς εμφανίστηκε προβληματισμένος από τη στάση του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος πλέον παρακάμπτει την Ευρώπη και επιλέγει να συνομιλεί απευθείας με τη Μόσχα, όπως ήταν αναμενόμενο.
Το σίγουρο είναι ότι οι προκλήσεις για τον Φρίντριχ Μερτς μόλις ξεκινούν και είναι ένα ζήτημα αν θα τα καταφέρει.