Φεγγάρι: μαγικό και ένοχο; Ή μήπως αθώο…
Υπάρχουν κάποιες προκαταλήψεις ή λανθασμένες πεποιθήσεις, που στήνουν το φεγγάρι στον τοίχο και το κατηγορούν για ό,τι κακό συμβαίνει, όταν το ίδιο εμφανίζεται στον ουρανό μας, ολοστρόγγυλο, ολοκληρωμένο και όμορφο. Αν, λοιπόν, τάχθηκες με τους ενόρκους που το έκριναν ως ένοχο, μάλλον πρέπει να ζητήσεις συγγνώμη, γιατί η επιστήμη έρχεται να σου αποδείξει με δεδομένα ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Όταν έχει πανσέληνο, οι άνθρωποι τείνουμε να κατηγορούμε το φεγγάρι, για διάφορα τρελά που συμβαίνουν και μάλιστα, θες από πλάκα ή από πίστη, να ερμηνεύουμε συμβάντα βάσει της πανσέληνου. Το ίδιο φαίνεται να κάνουν και άνθρωποι της επιστήμης.
Σε αυτό το σημείο ακριβώς και μάλλον απηυδισμένος, ο καθηγητής πλανητικής αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (UCLA), Jean-Luc Margot, μας ενημερώνει πως όλα αυτά που πιστεύουμε είναι αβάσιμα.
Εσφαλμένα συμπεράσματα; Φταίνε οι λανθασμένες πεποιθήσεις
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Jean-Luc Margot, θέλησε να ασχοληθεί με τη γενικότερη ιδέα των προκαταλήψεων και των λανθασμένων πεποιθήσεων, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε εσφαλμένα συμπεράσματα.
Ως αφορμή στάθηκαν προηγούμενες μελέτες στις οποίες συμμετείχαν επαγγελματίες νοσοκόμοι και άνθρωποι συναφούς κλάδου, που υποτίθεται είχαν βρει σχέση των φάσεων του φεγγαριού με τα ποσοστά γεννήσεων, τη γονιμότητα και τη γενικότερη προσέλευση επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία.
Οι σεληνιακές φάσεις δεν σχετίζονται με τα δικά μας δεινά
Ειδικότερα, μία προηγούμενη μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2004 στην Ισπανία, συσχέτιζε τις φάσεις του φεγγαριού και την πανσέληνο με το ποσοστό εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Jean-Luc Margot, και βάσει μίας εκ νέου ανάλυσης των δεδομένων, τα ποσοστά γεννήσεων και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία δεν σχετίζονται με τις σεληνιακές φάσεις, καθώς η εν λόγω μελέτη παρουσίασε μία σειρά από μεθοδολογικές και στατιστικές αδυναμίες, όπως και μία λάθος κατανόηση του σεληνιακού κύκλου.
“Το φεγγάρι είναι αθώο”
Αυτό με τη σειρά του έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται στους ανθρώπους -ακόμα και στους επιστήμονες, όπως αυτούς πίσω από τη μελέτη του 2004- γνωστικές προκαταλήψεις, οι οποίες τους οδηγούν σε εσφαλμένα συμπεράσματα και σε μία ανακριβή εικόνα για τον κόσμο.
Η νέα μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nursing Research και όπως σημειώνει ο καθηγητής Margot: “Το φεγγάρι είναι αθώο”.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του UCLA, το φεγγάρι δεν επηρεάζει τον χρόνο των ανθρώπινων γεννήσεων ή τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, αλλά η μελέτη δείχνει πως και οι λογικοί άνθρωποι αναπτύσσουν ισχυρές πεποιθήσεις οι οποίες δεν ευθυγραμμίζονται με την πραγματικότητα.
Γιατί οι προκαταλήψεις ζουν ανάμεσά μας;
Σύμφωνα με τον καθηγητή Margot, κυριαρχεί η “επιβεβαίωση της προκατάληψης” (confirmation bias), δηλαδή η τάση των ανθρώπων να ερμηνεύουν πληροφορίες με έναν τρόπο που επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις τους και αγνοούν τα δεδομένα.
“Όταν μια μέρα με πανσέληνο είναι ταραχώδης, οι άνθρωποι κάνουν αυτή τη σύνδεση, επειδή αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει την πεποίθησή τους. Η προθυμία, όμως, να προβούμε σε τεκμηριωμένες αιτιολογίες και να παραδεχόμαστε ότι οι πεποιθήσεις ενός ανθρώπου μπορεί και να είναι εσφαλμένες, παράγουν μια πιο ακριβή εικόνα του κόσμου και οδηγούν σε καλύτερη λήψη αποφάσεων”, συμπληρώνει ο καθηγητής.
