Τι να προσέξετε για να μην πέσετε θύμα απάτης στο facebook

Τα τελευταία χρόνια το Facebook δίνει δυνατότητες σε ιδιώτες αλλά και σε επιχειρήσεις για απ’ ευθείας πωλήσεις μέσω Facebook. Χιλιάδες χρήστες επιλέγουν να κάνουν τις αγορές τους με τον εύκολο και απλό τρόπο χρησιμοποιώντας τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Πριν από περίπου δύο χρόνια, το πιο δημοφιλές σήμερα Social Network, το facebook, ανακοίνωσε το κουμπί «buy», το οποίο υιοθέτησε τη λογική που είχαν ήδη καθιερώσει οι χρήστες μέσω των κλειστών groups με την ένδειξη «for sale», προσθέτοντας ένα καινούριο feature που διευκόλυνε τις άμεσες πωλήσεις μεταξύ ιδιωτών. Μέσω αυτού, τα μέλη ενός group μπορούν να δημιουργήσουν ένα ειδικό -πιο δομημένο- post, όπου θα προβάλλονται τα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος μαζί με το κόστος του, τις δυνατότητες παραλαβής, καθώς και τη διαθεσιμότητα του προϊόντος, εν αντιθέσει με τις μέχρι σήμερα περιορισμένες δυνατότητες που είχαν. Σήμερα γίνονται πολλές συναλλαγές μέσω των κοινωνικών δικτύων, αλλά πρέπει οι καταναλωτές να είναι πάντα προσεκτικοί και να ξέρουν τα δικαιώματά τους προτού κάνουν τις αγορές τους.

Δεν είναι όλοι καταχωρισμένοι

Στη «Σημερινή» μίλησε ο Υπεύθυνος Γρ. Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος & Δικανικού Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Δεδομένων κ. Ανδρέας Αναστασιάδης, σχετικά με τις αγορές μέσω facebook και άλλων κοινωνικών δικτύων. Ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε ότι «σίγουρα τα ηλεκτρονικά καταστήματα όπως το ebay και το amazon είναι πολύ πιο ασφαλή και πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι πολλοί έμποροι στο facebook δεν είναι καν καταχωρισμένοι και δεν μπορεί να εγγυηθεί κανένας τη νομιμότητα, τη γνησιότητα και τη δέσμευση της αυθεντικότητας των εμπορευμάτων».

Επιπλέον, τόνισε ότι πρέπει οι καταναλωτές «να έχουν υπ’ όψιν ότι το facebook είναι πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης και όχι εμπορική σελίδα. Να σημειωθεί όμως ότι υπάρχουν αρκετές σελίδες στο facebook που διαφημίζουν εμπορεύματα ή προϊόντα εταιρειών και αυτές είναι επίσημες σελίδες, αφού φαίνονται ΚΑΘΑΡΑ τα στοιχεία της εταιρείας, διευθύνσεις, τηλέφωνα επικοινωνίας κλπ».

Τέλος, ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι όταν υπάρχουν περιπτώσεις απάτης, αμέσως θα πρέπει να γίνει καταγγελία στον Αστυνομικό Σταθμό περιοχής του θύματος, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή. Το τηλέφωνο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή είναι 22867100.

Μέτρα προστασίας για καταναλωτές

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης και προστασίας των καταναλωτών για τις συναλλαγές που διενεργούν μέσω διαδικτύου, η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή εφιστά την προσοχή του καταναλωτικού κοινού, προκειμένου να πραγματοποιούν ασφαλείς αγορές, από αξιόπιστα ηλεκτρονικά καταστήματα και να μην πέφτουν θύματα διαδικτυακής απάτης. Ειδικότερα, συνιστά πριν από κάθε συναλλαγή να:

· Βεβαιώνονται ότι το ηλεκτρονικό κατάστημα που επιλέγουν παρέχει τα πλήρη στοιχεία της ταυτότητάς του, όπως υποχρεούται (υπεύθυνο διαχειριστή, εμπορική επωνυμία), καθώς επίσης και τη διεύθυνσή του και τα στοιχεία επικοινωνίας του (τηλέφωνο, fax, email) και να ελέγχουν αν τα στοιχεία αυτά είναι αληθή.

· Ελέγχουν αν υφίστανται και διατυπώνονται με σαφήνεια οι «όροι και προϋποθέσεις» για τη διενέργεια της συναλλαγής

· Ελέγχουν αν γίνεται αναφορά στα νόμιμα δικαιώματά τους, όπως το δικαίωμα υπαναχώρησης, που ισχύει για τις συμβάσεις από απόσταση, καθώς και η παροχή εγγύησης για αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών

· Επιβεβαιώνουν ότι η τελική τιμή που καλούνται να πληρώσουν ταυτίζεται με αυτήν που δηλώνεται στην ιστοσελίδα, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων φόρων και κάθε άλλης πρόσθετης χρέωσης (π.χ. μεταφορικών εξόδων)

· Βεβαιώνονται ότι το ηλεκτρονικό κατάστημα διαθέτει σύστημα ασφαλούς πληρωμής («λουκετάκι» στο κάτω μέρος της σελίδας και διεύθυνση που ξεκινά με https://) πριν προχωρήσουν σε συναλλαγή μέσω υπηρεσίας μεταφοράς χρημάτων.

Συμπληρωματικά, μπορούν να:

· Κρατούν αρχείο με τις συναλλαγές τους

· Αποφεύγουν τις προσφορές που εμφανίζονται σε pop-ups παράθυρα, αν προέρχονται από άγνωστα websites

· Μην παρέχουν ευαίσθητα δεδομένα, αν δεν είναι απολύτως βέβαιοι για την ασφάλεια της ιστοσελίδας

· Αγνοούν τις προσφορές που εμφανίζονται στην ανεπιθύμητη αλληλογραφία

· Αναζητούν τυχόν αξιολογικά σχόλια πελατών πριν προχωρήσουν στη συναλλαγή, για περιπτώσεις άγνωστων σε αυτούς ηλεκτρονικών καταστημάτων

Τιμές και μέσα πληρωμής

Επιπλέον, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή κατά τις ηλεκτρονικές αγορές, πρέπει επίσης να ενημερώνεστε σαφώς για τη συνολική τιμή, περιλαμβανομένων των εξόδων αποστολής και άλλων συναφών δαπανών, και να δηλώνετε σαφώς, π.χ. πατώντας ένα πλήκτρο, ότι γνωρίζετε όλα αυτά τα στοιχεία, καθώς και ότι η παραγγελία συνεπάγεται υποχρέωση πληρωμής. Επίσης, όταν αγοράζετε ένα αγαθό ηλεκτρονικά, θα πρέπει να έχετε πάντα τη δυνατότητα να συμφωνήσετε ρητά για κάθε πρόσθετο «κρυφό κόστος».

Είναι παράνομο να προεξοφλούν οι έμποροι τη συμφωνία σας, χρησιμοποιώντας «προεπιλεγμένα» τετραγωνίδια κατά τη διαδικασία της αγοράς. Τέλος, εάν ένας έμπορος θέλει να σας χρεώσει για τη χρήση συγκεκριμένου μέσου πληρωμής, π.χ. πιστωτικής κάρτας, τότε η χρέωση αυτή δεν μπορεί να είναι υψηλότερη από το κόστος που όντως συνεπάγεται για τον έμπορο η επεξεργασία της πληρωμής σας.

Δικαίωµα ακύρωσης σύµβασης

Είναι σημαντικό, επίσης, ο καταναλωτής να ξέρει τα δικαιώματά του και σε περίπτωση επιστροφής ή και ακύρωσης της αγοράς του μέσω του facebook οποιουδήποτε. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, ο καταναλωτής δικαιούται να υπαναχωρήσει από τη συναπτόµενη εξ αποστάσεως σύμβαση ή τη σύµβαση εκτός εµπορικού καταστήµατος µέσα σε χρονικό διάστηµα 14 ηµερολογιακών ηµερών, χωρίς να αναφέρει τους λόγους και χωρίς καµία επιβάρυνση, µε εξαίρεση τις επιβαρύνσεις που αφορούν το άµεσο κόστος επιστροφής των αγαθών, όπως σηµειώνεται στην επόµενη σελίδα υπό τον τίτλο «Υποχρεώσεις του καταναλωτή σε περίπτωση ακύρωσης της σύµβασης».

Επίσης, επιβαρύνεται σε περίπτωση που ρητώς είχε επιλέξει τρόπο παράδοσης διαφορετικό από τον φθηνότερο τυποποιηµένο που προσφέρει ο έµπορος. Σε περίπτωση παράλειψης ενηµέρωσης του καταναλωτή από τον έµπορο, σχετικά µε το δικαίωµα υπαναχώρησης, η προθεσµία υπαναχώρησης λήγει 12 µήνες µετά το τέλος της αρχικής προθεσµίας υπαναχώρησης των 14 ηµερών.