Τι είναι η τραπ μουσική και ο τράπερ;
Ξεσκονίζοντας τα cd από την συλλογή των ραπ δίσκων που με τόση προσήλωση ενίσχυα στα εφηβικά μου χρόνια, με παρέσυρε μια βαθύτερη ανάγκη να βάλω έναν από τους δίσκους στην σιντιέρα και να τον ακούσω. Το άκουσμα των δύο πρώτων κομματιών από το «Κλασσικά Ηχογραφημένα» των F.F.C ήταν αρκετό, για να μπω στην διαδικασία μιας αρχικά νοσταλγικής και τελικώς απογοητευμένης αναδρομής, στην διαδρομή που είχε το ελληνικό χιπ-χοπ στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια. Το trap η μετεξέλιξη του ραπ που κυριαρχεί σήμερα, οδήγησε στην διάβρωση των αξιών που προσέφεραν οι στοίχοι κάποτε, εξίσωση του πλούτου ως ανώτατο αγαθό και την προβολή των γυναικείου φύλλου ως «κτήμα».
Για την ιστορία, γνωρίσαμε το ελληνικό ραπ από το συγκρότημα FF.C που ιδρύθηκε το 1987, μια χρονιά που αποτέλεσε για την χώρα ορόσημο αλλαγής στα πολιτικά, αθλητικά έως και τα καλλιτεχνικά δρώμενα. Η εποχή του μεταμοντερνισμού δηλαδή, που στην Ευρώπη άφησε τον χώρο για την εμφάνιση νέων πολιτικών ιδεών, συγκροτημάτων και την εδραίωση της ποπ κουλτούρας στην κοινωνία. Ο απόηχός αυτής της εποχής, έφτασε στην πάντα «καθυστερημένη» Ελλάδα και κάπως έτσι εμφανίστηκαν και οι F.F.C οι όποιοι εκδήλωσαν με τον πιο εμφατικό τρόπο την ματαιότητα που κρύβει η ανθρώπινη ψυχή, στην πολιτικοκοινωνική και προσωπική υπόσταση της. Οι πεσιμιστές F.F.C έδωσαν την σκυτάλη των «πρωτοεμφανιζόμενων» στους TERROR X CREW το 1992. Εθνικοαντιστιασιακός στίχος και πρωτοπορία η οποία ταυτίστηκε κυρίως με την παρουσία των αρχαιοελληνικών στους στίχους. Το 1997 οι ΖΝ σε ένα με μια πιο Hardcore και επιθετική διάθεση μετέφεραν τα σκληρά βιώματα των μικροαστών εφήβων της εποχής.
Κοινή αφετηρία για τους περισσότερους ραπερς τις προηγούμενης δεκαετίας: η μικροαστική καταγωγή τους και ο βιοπορισμός ως αιτία των άστατων επιλογών τους. Οι καλλιτέχνες της εποχής αυτοπροσδιοριζόντουσαν σε προσωπικό επίπεδο μέσα από την ανίσχυρη κοινωνική τους θέση και την οικονομική τους δεινότητα, με περηφάνια. Μάλιστα, οι λίγοι που επεδίωξαν την εμπορευματοποίηση της μουσικής τους, στοχεύοντας στο εύκολο κέρδος, ενοχοποιούνταν από τον «μουσικό χάρτη» της εποχής. Πιο λαικά κατηγορούνταν για «ξεπούλημα». Στιχουργικά, το παλαιό ραπ προσέφερε μια πλειάδα πολιτικοκοινωνικών θέσεων. Στίχοι ριζοσπαστικοί, διεθνιστικοί, εθνικιστικοί και φιλελεύθεροι. Οι θέσεις διαφοροποιούνταν, ο πολιτικός προβληματισμός και η ύπαρξη αντίληψης για τις διάφορες στάσεις ζωής, ήταν ορατός σε όλους. Το ραπ γεννήθηκε στα γκέτο των έγχρωμων της Αμερικής την δεκαετία του 70 και έτσι την αντιρατσιστική του δράση υποστηρίχτηκε εμφατικά και από τους έλληνες καλλιτέχνες. Ακόμη, όποια και αν ήταν η βιωματική σχέση σου με τις γυναίκες, υπήρχαν κομμάτια για να ταυτιστείς. Το ελληνικό ραπ ικανοποιούσε στιχουργικά από τους απογοητευμένους μέχρι αυτούς που έχουν να καυχιούνται για τις κατακτήσεις τους.
Με το πέρας των χρόνων το ραπ απέκτησε φήμη, εισήχθη στην εταιρική βιομηχανία αλλά και στην ελληνική ποπ κουλτούρα μέσα από την εισχώρηση του σε ταινίες και την μικρή παρουσία του στην τηλεόραση. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν πέρασε στην αντίπερα όχθη, των mainstram μουσικών ειδών. Παρέμεινε η μουσική για τους λίγους και τους διαφορετικούς.
Στο μεσοδιάστημα λοιπόν, της οικονομικής κρίσης, εμφανίστηκε και στην χώρα μας το αμερικάνικο τραπ ως ένα είδος μετεξέλιξης του τραπ .Με ταχύτατους ρυθμούς κατέκτησε τις τάσεις του Youtube. Ασυνάρτητος στίχος χωρίς επινοητικότητα, που ανυψώνει την κοινωνική αναρρίχηση και κυρίως την οικονομική άνεση, ως τον αυτοσκοπό της ζωής. Υποβάθμιση των γυναικών μέσα από την νοητή τοποθέτηση τους σε «τρόπαιο» των πλούσιων ανδρών , και την περιβολή του καλλιτέχνη από μια «ντουζίνα» ημίγυμνων γυναικών στο videoclip . Μια άλλη κυρίαρχη διαφορά εντοπίζεται στο ευρύ φάσμα ακροατήριου που απευθύνεται ως μουσικό είδος. Παιδιά, έφηβοι, ενήλικές ακόμα και οι γυναίκες έχουν αγκαλιάσει την τραπ. Ο πιο ειδικός στα τεχνικά θέματα, Tus που υπηρετεί μια μορφή του παλαιού τύπου του Rap απέδωσε την επιτυχία του τραπ στην καλή παραγωγή και την σωστή χρήση του Autotune που όπως λέει «κουρδίζει» όμορφα τους επιφανειακούς στίχους τους μη επιτρέποντας να γίνουν εμφανείς οι ατέλειες των τραγουδιών. Μια ολιγόλεπτη παρακολούθηση συνεντεύξεων των περισσότερων Trapers αρκεί για να γίνει εμφανής, η μονόπλευρη και εγωκεντρική στάσης ζωής τους. Χωρίς προβληματισμούς, χωρίς κοινωνικό σεβασμό, , χωρίς την παιδεία που κατακτιέται μόνο από την συμφιλίωση με τους εαυτούς μας.
Τι έχει οδηγήσει όμως τους νέους να ταυτιστούν με το τραπ; Ίσως, η ολοένα αυξανόμενη αποχή τους από την πολιτική ευαισθητοποίηση, η οικονομική δυσχέρεια στα ελληνικά σπίτια που λειτουργεί ασύνειδα στον θαυμασμό της μεγάλης ζωής που προβάλει η μουσική. Μάλλον και η γενικευμένη τάση της μαζικοποίησης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια , κάνοντας τους νέους να λειτουργούν μιμητικά και απωθώντας τους από την διαφοροποίηση. Την μουσική, την πολιτική, την κοινωνική. Με τα χρόνια, καλλιεργείται η αξία του επιφανειακού, του εύκολου χρήματος, του εντυπωσιακού με την υποβάθμιση των αξιών και των προβληματισμών, να αποτυπώνεται στα μουσικά ακούσματα των νέων ανθρώπων. Το ραπ ως εκφραστής της σκέψης και ρυθμιστής της διάθεσης ,ως το μέσο του αυτοπροσδιορισμού υπέκυψε ολοκληρωτικά δυστυχώς στην κατά τα άλλα εκπληκτική του υπόσταση: την επιφανειακή ψυχαγωγία.
Του Ζαφ Κωνσταντινίδη
