Πανάκριβο το Ρεύμα στην Ελλάδα: Στις Ακριβότερες Χώρες της Ευρώπης με Υψηλούς Φόρους και Αβέβαια Τιμολόγια
Πανάκριβο το ρεύμα στην Ελλάδα
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πιο ακριβές χώρες της Ευρώπης όσον αφορά το κόστος του ρεύματος, ενώ οι συζητήσεις για μπλε, πράσινα, πορτοκαλί και κίτρινα τιμολόγια συνεχίζονται.
Σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Reuters, τον Αύγουστο η χονδρική τιμή ενέργειας στην Ελλάδα και την Ιταλία ήταν 12 φορές υψηλότερη από εκείνη των σκανδιναβικών χωρών. Επιπλέον, η Ελλάδα είχε υψηλότερες τιμές από πολλές άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, παρόλο που αυτές είχαν ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2021 η Ελλάδα έχει δαπανήσει περίπου 11 δισεκατομμύρια ευρώ σε ενεργειακές επιδοτήσεις. Ειδικά το 2022, οι δαπάνες ανήλθαν στο 5,3% του ΑΕΠ, ποσοστό που ήταν το υψηλότερο στην Ε.Ε., ξεπερνώντας κατά πολύ τη δεύτερη Ιταλία, όπως καταδεικνύει η γαλλική εταιρεία συμβούλων ενέργειας Enerdata. Αυτή η κατάσταση έχει επιβαρύνει σημαντικά την κρίση κόστους ζωής, σε μια χώρα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης του 2009-2018, με μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις και επενδύσεις σε υποδομές.
Οι φόροι αυξάνουν το κόστος
Παράλληλα, η έλλειψη υποδομών αποθήκευσης ενέργειας στη νοτιοανατολική Ευρώπη είναι εμφανής. Η Γερμανία, για παράδειγμα, διαθέτει αποθηκευτική ικανότητα 1.668 MW μεγάλης κλίμακας, ενώ η ηπειρωτική Ελλάδα καμία, σύμφωνα με την εταιρεία LCP Delta.
Επιπλέον, ο ειδικός φόρος στην ενέργεια επιβαρύνει την τελική τιμή από 0,005 έως 0,009 ευρώ ανά kWh κάθε μήνα, αυξάνοντας κατά 4,5% το ετήσιο κόστος του λογαριασμού ρεύματος. Το κράτος έχει επιβάλει φόρο 5 ευρώ ανά MWh, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μόλις 1 ευρώ ανά MWh. Αυτός ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης Ενέργειας είναι αυξημένος κατά 400% συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Τα κρατικά έσοδα από την κατανάλωση ρεύματος μειώθηκαν στα 219,6 εκατομμύρια ευρώ το 2023 από 235,4 εκατομμύρια ευρώ το 2022, κυρίως λόγω της χαμηλότερης ζήτησης ενέργειας και της χρήσης φυσικού αερίου για θέρμανση.
Τα μπλε τιμολόγια κερδίζουν έδαφος
Εάν ο φόρος των 5 ευρώ ανά MWh καταργούνταν, τα νοικοκυριά θα είχαν έμμεση αύξηση εισοδήματος της τάξης του 4,5% ετησίως, καθώς το κόστος ρεύματος θα μειωνόταν κατά 2 έως 6 ευρώ τον μήνα. Σε ετήσια βάση, αυτό μεταφράζεται σε όφελος 24 ευρώ για όσους έχουν επιλέξει οικονομικότερα τιμολόγια και έως 60 ευρώ για τα ακριβότερα.
Ωστόσο, η κυβέρνηση προχωρά στην κατάργηση των σταθερών εξάμηνων τιμολογίων από τις 17 Ιανουαρίου, προκειμένου να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή Οδηγία που στοχεύει σε μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο του κόστους. Οι καταναλωτές που έχουν ήδη συνάψει τέτοιες συμβάσεις θα έχουν μεταβατική περίοδο μέχρι τη λήξη τους, ενώ τα δωδεκάμηνα τιμολόγια αναμένεται να κυριαρχήσουν στην αγορά.
Οι μπλε συμβάσεις με «κλειδωμένες» χρεώσεις συγκεντρώνουν ολοένα και περισσότερους καταναλωτές, ιδίως λόγω της αστάθειας των τιμών και των γεωπολιτικών παραγόντων που επηρεάζουν το ενεργειακό κόστος. Σύμφωνα με στοιχεία των προμηθευτών, 35% έως 50% των νέων πελατών επιλέγουν πλέον μπλε τιμολόγια, ενώ το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά μέσα στο 2025.
Μάλιστα, οι τιμές για τον Ιανουάριο δείχνουν ότι τα μπλε τιμολόγια είναι αισθητά φθηνότερα από τα πράσινα, με χρέωση 9,9 λεπτών ανά kWh έναντι 15,4 έως 22 λεπτών.
Η νέα εποχή στα συμβόλαια ρεύματος
Παρότι τα εξάμηνα συμβόλαια δεν θα εξαφανιστούν, θα έχουν διαφορετική μορφή, χωρίς ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, και θα εντάσσονται στα «κίτρινα προϊόντα». Αντίθετα, τα μπλε τιμολόγια θα περιλαμβάνουν τέτοιες ρήτρες, όπως ορίζεται από τη ΡΑΑΕΥ και τον νέο Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Επιδότηση για τον Ιανουάριο
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε επιδότηση 1,5 λεπτού ανά kWh για τον Ιανουάριο, διαμορφώνοντας την τελική τιμή καταναλωτή στα 14 σεντς. Το κόστος της ενίσχυσης ανέρχεται σε 20,9 εκατομμύρια ευρώ.
Οι ενισχύσεις για οικιακά τιμολόγια περιλαμβάνουν:
•Για κατανάλωση έως 500 kWh τον μήνα: Ενίσχυση 15 ευρώ/MWh ή 1,5 λεπτό/kWh (90% των νοικοκυριών).
•Για καταναλωτές του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ): Ενίσχυση 35 ευρώ/MWh ή 3,5 λεπτά/kWh.
