Ο κύκλος ζωής της τρίχας της κεφαλής περιλαμβάνει τρεις φάσεις εξέλιξης. Την αναγενή, που διαρκεί 2-6 χρόνια, διάστημα κατά το οποίο η τρίχα αναπτύσσεται. Την καταγενή, που διαρκεί περίπου 1 µήνα. Κατά το διάστημα αυτό, η τρίχα εξασθενεί και προετοιμάζεται για την πτώση της. Την τελογενή, που διαρκεί περίπου 5 μήνες και αποτελεί το τελευταίο στάδιο ζωής της τρίχας, η οποία πέφτει. Ωστόσο, η ρίζα της εξακολουθεί να υπάρχει, οπότε ύστερα από ένα χρονικό διάστημα τα µαλλιά ξαναγεννιούνται. Καθημερινά χάνουμε 50-100 τρίχες από τα μαλλιά μας, στη θέση των οποίων φυτρώνουν νέες τρίχες.
Όταν, όμως, αρχίσουμε να χάνουμε πολλαπλάσιο αριθμό για διάστημα μεγαλύτερο των 2-3 μηνών, θα πρέπει να επισκεφτούμε έναν δερματολόγο. Κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής και ανοιξιάτικης περιόδου όταν χάνουμε μαλλιά, η τριχόπτωση ονομάζεται εποχική και είναι απολύτως φυσιολογική. Φυσιολογική είναι η τριχόπτωση και μετά την εγκυμοσύνη. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διάρκειά της οι γυναίκες δεν χάνουν καθόλου τρίχες, με αποτέλεσμα, περίπου 3-4 µήνες µετά τη γέννα, τα µαλλιά που δεν έπεφταν όλον αυτόν τον καιρό να πέφτουν πια οµαδικά.
Για να καταλάβουμε αν πράγματι χάνουμε περισσότερες τρίχες από το φυσιολογικό αφήνουμε 3 ημέρες τα μαλλιά μας άλουστα και το επόμενο πρωί, χωρίς να τα χτενίσουμε, περνάμε πολλές φορές τα χέρια μας μέσα από τα μαλλιά μας. Αν μείνουν στα δάχτυλά μας πάνω από 20 εως 30 τρίχες, καλό θα ήταν να αναζητήσουμε την αιτία της τριχόπτωσης. Επίσης, οδηγός μας στο ότι κάτι δεν πάει καλά με τα μαλλιά μας μπορεί να είναι και η ποιότητα της τρίχας μας. Αν είναι λεπτή και εύθραυστη, καλό θα ήταν να επισκεφτούμε έναν δερματολόγο.
Η φαλάκρα ή αλλιώς ανδρογενετική αλωπεκία είναι ο πιο κοινός τύπος τριχόπτωσης, ο οποίος, όπως αποκαλύπτει και η επιστημονική του ονομασία, αφορά κατά βάση τους άνδρες. Χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου τύπου είναι η σταδιακή αποδυνάμωση και τελικά η πτώση των τριχών στους κροτάφους και στην κορυφή του κεφαλιού. Ο βασικός παράγοντας που οδηγεί στην ανδρογενετική αλωπεκία είναι η κληρονομικότητα.
Αίτια
Δυστυχώς για τις γυναίκες, η ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία δεν αποτελεί μόνο ανδρικό «προνόμιο». Περίπου το 15% των γυναικών παρουσιάζουν μετά την ηλικία των 50 ετών αυτή την μορφή.
Αν ένα άτομο συνειδητοποιήσει ότι χάνει αρκετές τρίχες για μεγάλο διάστημα, θα πρέπει σε πρώτη φάση να αναζητήσει την αιτία σε μια πιθανή ανεπάρκεια σιδήρου και φερριτίνης ή στην έλλειψη φυλλικού οξέος ή σε κάποια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με ορμονικές διακυμάνσεις, που μπορεί να εκδηλώνονται με διαταραχές της περιόδου ή η τριχόπτωση να οφείλεται στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Επίσης, αρκετές γυναίκες παρουσιάζουν τριχόπτωση επειδή συνηθίζουν να μαζεύουν τα μαλλιά τους κότσο ή αλογοουρά, τραβώντας τα με δύναμη, ή γιατί κάνουν συχνά χρήση σεσουάρ.
Ευτυχώς, αυτού του τύπου η αλωπεκία είναι απολύτως αναστρέψιμη, στην περίπτωση που το αντιληφθούμε έγκαιρα και αλλάξουμε συνήθειες.
Κακή διατροφή ή εξαντλητική δίαιτα, παρατεταμένος υψηλός πυρετός, μυκητίαση του τριχωτού της κεφαλής (τριχοφυτίαση), χρόνιο έντονο άγχος, μετατραυματικό σοκ μετά από ένα σημαντικό συμβάν (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου), μεγάλο χειρουργείο που προκαλεί σοκ στον οργανισμό αποτελούν επίσης αιτία για μικρή ή μεγαλύτερη τριχόπτωση που διαρκεί ανάλογα με το αίτιο που την προκαλεί.
Στους παράγοντες που οδηγούν στην τριχόπτωση συγκαταλέγεται η κληρονομικότητα, αυτοάνοσα νοσήματα (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος), χρήση ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών (φάρμακα για την καταπολέμηση της ακμής, αντιθρομβωτικά, αντικαταθλιπτικά).
Εξετάσεις
Για να κάνουμε μια όσο το δυνατόν καλύτερη αξιολόγηση του προβλήματος, ο δερματολόγος αφού πάρει ένα πλήρες ιστορικό θα ζητήσει και γενική αίματος, ενώ θα ζητήσει να κάνουμε και τις απαραίτητες εξετάσεις, όπως τη γενική αίματος που θα συμπεριλαμβάνει εξέταση για σίδηρο, φερριτίνη, φυλλικό οξύ, T3, T4, TSH, αντιθυρεοειδικά αντισώματα.
Οι γυναίκες συνήθως πρέπει να υποβληθούν επιπλέον και σε ορμονικές εξετάσεις. Συμπληρωματικά, αλλά και ως παρακολούθηση της θεραπείας που θα μας συστήσει να ακολουθήσουμε ο δερματολόγος, μπορούμε να κάνουμε πιο εξειδικευμένες εξετάσεις. Το τριχοριζόγραμμα, με το οποίο προσδιορίζεται η εκατοστιαία αναλογία των διαφόρων τριχών (αναγενών, καταγενών, τελογενών και δυστροφικών) μας βοηθά κυρίως στην παρακολούθηση της εξέλιξη της νόσου μετά τη λήψη θεραπευτικής αγωγής.
Αντιμετώπιση
Θεραπευτικά, ο δερματολόγος θα χορηγήσει ανάλογα με το πρόβλημα τοπική αγωγή, συστηματική αγωγή, θεραπεία μεσοθεραπείας στο ιατρείο ή μεταμόσχευση μαλλιών ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της νόσου.
