Αρχίζει σήμερα ενώπιον του ειδικού δικαστηρίου η δίκη του Γκέιρ
Χάαρντε, πρώην πρωθυπουργού της Ισλανδίας και ηγέτη του συντηρητικού
Κόμματος της Ανεξαρτησίας, που κατηγορείται ότι εξέθεσε σε κίνδυνο τα
συμφέροντα της Ισλανδίας κατά τη διάρκεια της κρίσης στο τραπεζικό
σύστημα της χώρας το 2008 που τελικώς κατέληξε στη χρεοκοπία της.
Ο Χάαρντε είχε παραιτηθεί τον Ιανουάριο του 2009, μετά την κατάρρευση
των τριών μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο,
ο πρώην πρωθυπουργός κατηγορείται για αμέλεια και παράβαση καθήκοντος
διότι παρέμεινε άπρακτος όταν οι τράπεζες Kaupthing, Landsbanki και
Glitnir κατέρρευσαν. Εάν κριθεί ένοχος, αναμένεται να καταδικαστεί σε
ποινή φυλάκισης δύο ετών.
Στην δίκη έχουν κληθεί να καταθέσουν περίπου 50 μάρτυρες,
περιλαμβανομένων πρώην διευθυντικών στελεχών των τριών τραπεζών και
μελών του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας.
Στην πορεία προς το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του
2008, οι τράπεζες της Ισλανδίας επισώρευσαν χρέη 10πλάσια του ΑΕΠ της
χώρας, κατά ορισμένες εκτιμήσεις.
Η υπόθεση προκαλεί πολιτικές αντιπαραθέσεις, καθώς ο Χάαρντε είναι το
μόνο πρώην μέλος της κυβέρνησης που προσάγεται σε δίκη. Το κοινοβούλιο
αποφάσισε το Σεπτέμβριο του 2010 να μην προσαχθούν σε δίκη τρεις
υπουργοί για το ρόλο τους στην υπόθεση.
Υποστηρικτές του πρώην πρωθυπουργού και πρώην μέλη του κόμματός του
προσπάθησαν να επιτύχουν την ακύρωση της δίκης, αλλά η τελευταία
προσπάθειά τους γι΄ αυτό απορρίφθηκε την Πέμπτη.
Το ειδικό δικαστήριο αποτελούν πέντε μέλη του ανώτατου δικαστηρίου,
ένας περιφερειακός δικαστής του Ρέικιαβικ, ένας καθηγητής
συνταγματικού δικαίου και οκτώ πρόσωπα, ανάμεσά τους νομικοί, που
διόρισε η βουλή.
Οι υποστηρικτές της διεξαγωγής της δίκης λένε ότι μπορεί να ρίξει φως
στο γιατί το τραπεζικό σύστημα κατέρρευσε, σημείωσε η Στεφανία
Οσκαρσντότιρ, επίκουρη καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο
της Ισλανδίας. Η κρίση έπληξε σοβαρά το πολιτικό σύστημα, εξήγησε, και
πρόσθεσε πως «πολλοί θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι σε
θέση να τους προστατεύσει». Κατά την ίδια, η διαδικασία
φιλελευθεροποίησης της οικονομίας που εφαρμόστηκε την δεκαετία του
1990 πιθανότατα οδήγησε στα γεγονότα του 2008.
